De bouwstenen van een webquest (webkwestie)

Kort gezegd is een WebQuest (webkwestie) een onderzoeksgerichte opdracht waarbij de informatie, in ieder geval voor een flink deel, afkomstig is uit bronnen op internet. Een WebQuest gaat verder dan het (simpel) zoeken van een antwoord op een vraag. Leerlingen moeten met een vraagstelling aan de slag die hun denken naar een hoger niveau brengt. Zij worden gedwongen om de verworven informatie om te zetten in een product. Dit product kan een oplossing voor een probleem zijn, maar ook een hypothese of een ontwerp voor een poster of het maken van een maquette.

Bernie Dodge (professor SanDiego Universiteit) onderscheidt twee types WebQuests:

• De kortdurende WebQuests
  De leerling besteedt aan de kortdurende WebKwestie een tot drie lesuren. Doel van de kort durende WebKwestie is dat leerlingen leren kennis verwerven en die ook integreren in reeds aanwezige kennis. Als de WebKwestie is doorlopen is de leerling aan de slag geweest met een substantiële hoeveelheid informatie waaraan hij ook betekenis heeft gegeven.
   
• De langdurende WebQuests
  In de langdurende WebKwestie gaat het vooral om het uitbreiden en verfijnen van kennis. Op het eind van de WebKwestie heeft de leerling een behoorlijke hoeveelheid informatie diepgaand geanalyseerd en verwerkt. Bovendien heeft hij - op een wijze dat anderen erop kunnen reageren - aangetoond dat hij de materie begrijpt.

De manier waarop WebQuests worden opgezet is sterk geënt op technieken uit het afstandsonderwijs en bijvoorbeeld de nadruk die daarin gelegd wordt op ingebouwde begeleidingscomponenten (zoals studeeraanwijzingen, diagrammen, overzichten, enzovoorts) die bedoeld zijn om de docent voor de klas zo goed mogelijk te vervangen.

Een goede WebQuest, waarbij de leerling efficiënt gebruik maakt van zijn tijd, internet en andere bronnen, voldoet aan de volgende eisen:

1. In een inleiding wordt doel en achtergrond van de opdracht uitgelegd. De leerling krijgt een rol toebedeeld, bijvoorbeeld:
   • de rol van detective die een probleem moet oplossen of op zoek moet naar een schat of verloren voorwerp;
   • als journalist een artikel schrijven voor een krant of tijdschrift;
   • is een wetenschapper en moeten een probleem oplossen.
      
2. Daarna komt de opdracht die de taak in een context zet en een duidelijke plaats in het curriculum heeft.
   • De opdracht moet haalbaar, uitdagend en motiverend zijn. Je kunt dit op verschillende manieren bereiken.
   • De opdracht moet eenduidig zijn.
   • De opdracht bevat de eerste aanwijzingen over het verwerken van de informatie. Deze aanwijzingen kunnen de vorm hebben van bijvoorbeeld deelvragen, of aanwijzingen om schema’s, tijdsbalken of oorzaak/gevolg diagrammen te gebruiken.
   • De leerling kan de opdrachten alleen maken, maar er kunnen goede argumenten zijn om leerlingen in groepjes van twee of drie de opdrachten te laten maken.
     In dat geval moet het werk van het ene groepslid aanvullend zijn op dat van de anderen. Overleg, uitwisselen van informatie, ideeën en meningen en het samenvatten van informatie zijn dan belangrijke elementen.
      
3. Na de opdracht volgt de werkwijze. Daarin wordt zéér nauwkeurig beschreven op welke wijze de taak moet worden uitgevoerd.
   • Het verdient daarom de aanbeveling te werken met een stappenplan, waarin de leerling stap voor stap duidelijk gemaakt wordt wat er van hem wordt verwacht.
   • Een mondelinge toelichting door de leerkracht/docent moet daarna niet eigenlijk nodig zijn.
   • De leerlingen geven de resultaten van hun onderzoek weer in bijvoorbeeld een schriftelijk verslag, een mondelinge presentatie, een diapresentatie, een powerpoint presentatie of een internetsite.
   • Hier wordt ook verwezen naar de pagina met beoordelingscriteria, zodat de leerling vooraf weet welke eisen er aan zijn werk worden gesteld.
   • Facultatieve aanvulling:
     Eventueel kan hieraan nog een rapportage van de werkzaamheden worden toegevoegd, waarin de leerling duidelijk maakt hoe het onderzoek is verlopen, welke zaken goed gingen en welke niet en wat hij een volgende keer anders wil doen.
      
4. De pagina met informatiebronnen is een volgend sterk punt van de WebQuest. Leerlingen krijgen namelijk vooral web-links die bij de opdracht op maat aangereikt.
   • Vaak zullen dit internetsites zijn, maar uiteraard kan ook gebruik worden gemaakt van boeken, kranten en tijdschriften.
   • Visuele bronnen zoals You Tube filmpjes en SchoolTV beeldbank materiaal zijn vaak zeer geschikt.
   • Daardoor hoeven de leerlingen niet in zoekmachines als Google en Bing in het woud van internetsites voor hen geschikt materiaal te vinden.
      
5. In de beoordelingspagina lezen de leerlingen hoe hun werk nagekeken zal worden.
   • Liefst wordt dit duidelijk gemaakt middels een tabel of een schema.
   • In de tabel wordt de aspecten benoemd waar op gelet zal worden.
   • Elke aspect wordt vervolgens opgedeeld in drie of meer waarderingssecties. In elke waarderingssectie staat een omschrijving van de bijbehorende criteria.
      
6. Als laatste onderdeel de afsluitingpagina, waarin de leerlingen nog eens terug kijken op wat ze hebben geleerd.

Het maken van een webquest (webkwestie)  is dus niet veel anders dan het opstellen van een les. Het zal de leerlingen aan het werk zetten doordat je ze aan een interessante en uitvoerbare taak zet. Je geeft ze daarbij de belangrijkste informatiebronnen die ze als gids nodig hebben om de opdracht te voltooien. Daarnaast geef je ook aan hoe je het werk zal beoordelen. Zo weten de kinderen waar ze aan toe zijn.

De verschillende onderdelen van een webquest zijn de bouwstenen voor de hele opdracht. Deze manier van werken moet voor alle webquests hetzelfde zijn.